วันนี้เรอาย ากที่จะพาเพื่อนๆ ไปเรียนรู้คำพูดที่ไม่ควรพูดกับลูก เพราะอาจจะสร้างบาดแผลในใจให้กับลูกได้ กับบทความ 8 ประโยคคำพูดที่พ่อแม่ไม่ควรใช้พูดกับลูก ไปดูกันว่ามีคำพูดอะไรบ้างที่ไม่ควรพูด
1 คำพูดขู่
เช่น เดี๋ยวจะเอาไปทิ้ง อ ย่ าทำแบบนี้เดี๋ยวตำรวจมาจับ หรื อผีมาหลอ กนะการขู่ที่มีเงื่อนไขของการไม่ได้รับความรักหรือ การถูกทิ้ง จะทำให้เ ด็ กข า ดความมั่นใจในตัวเอง เพราะไม่แน่ใจว่า เป็นที่รักของครอบครัวหรือไม่ และทำให้เ ด็กเกิดความหว าดระแวงกล า ยเป็นคนขี้กลั ว นอ กจากนี้ยังเป็นการสร้างความเข้าใจผิ ดให้กับเ ด็กอีกด้วยว่าการได้มาซึ่งความรัก จะต้องมีเงื่อนไข เข้ามาเกี่ยวข้อง ซึ่งอาจนำไปสู่การสูญเ สี ย ความนับถือในตัวเองและผู้อื่นได้
2 พูดเปรียบเทียบหรือประชดประชัน
เช่นการที่คุณพ่อคุณแม่ใช้คำพูดในลักษณะนี้ เพราะอย ากผลักดันให้ลูกนั้นเกิดความพย าย ามในการทำสิ่งต่างๆให้ดีขึ้น หรือเพื่อให้ลูกพัฒนาตัวเองมากขึ้น แต่รู้มั้ยว่าคำพูดเหล่านี้กลับกล า ยเป็น การทำร้า ยจิตใจและทำให้เ ด็กรู้สึกว่าตัวเองด้อยค่า ไม่มีความสามารถ ไม่เก่งหรือไม่ดีพอเท่ากับเ ด็ กคนอื่น กล า ยเป็นเ ด็กที่ไม่กล้าแสดงออ ก ข า ดความมั่นใจ และอาจทำให้เ ด็ กมีนิสัย ขี้อิ จฉ า สร้างความเ ก ลี ย ดชังให้กับคนที่เ ด็ก โ ด นเอาไปเปรียบเทียบโดยไม่รู้ตัว ทำให้เ ด็ กต่อต้านเรา
3 พูดเข้าข้างเมื่อลูกทำผิด
เช่น ลูกฉันไม่ผิ ดไหนใครว่าลูกฉัน การพูดเช่นนี้ เป็นการสร้างนิสัยเอาแต่ใจและไม่ยอมคนให้กับเ ด็ก เป็นการต ามใจลูกในทางที่ผิดหรือที่เรียกว่าพ่อแม่รังแกฉัน เพราะทำให้เ ด็กไม่รู้จักแยกแยะ ผิดชอบ ชั่ วดี และเมื่อโตขึ้นเ ด็ กก็จะรับไม่ได้ เมื่อถูกต่อว่าหรือโ ด นตำหนิ ดังนั้น ถ้าพบว่าลูกทำผิดจริง อันดับแรกเลยคุณพ่อคุณแม่ควรสอนให้เ ด็ กรู้จักขอโทษและยอมรับผิด ห้ามออ กรับ แทนลูกเด็ดข า ด และชี้ให้เห็นว่าอะไรถูกหรือผิด อะไรควรทำหรือไม่ควรทำ เพราะอะไรและถ้าทำผิดแล้ว จะมีผลอย่ างไรต ามมา เพื่อให้เ ด็กเข้าใจและปรับปรุงตัวเอง นอ กจากจะสอนด้วย คำพูดแล้วคุณพ่อคุณแม่เองก็ต้องทำตัวเป็นแบบอ ย่ างที่ดี ให้กับลูกๆด้วย เพราะบางอย่ างก็ได้ผลมากกว่าการใช้แค่คำพูด
4 สั่งลูกไม่ให้ร้องไห้
การสั่งห้ามไม่ให้เ ด็กร้องไห้ โดยเฉพาะเมื่อผู้ปกครองกำลังมีอารมณ์ด้วยแล้วจะทำให้เ ด็กรู้สึกกลัวมากขึ้น และไม่สามารถหยุดร้อง หรือจัดการกับอารมณ์ตัวเองได้ เพราะรู้สึกว่าคุณพ่อคุณแม่ ไม่เข้าใจในสิ่งที่เขากำลังเป็นทุ ก ข์อยู่สิ่งที่ควรจะทำก็คือ ปล่อยให้เ ด็กร้องไห้ เพื่อระบายความอัดอั้นตันใจไปก่อนแล้วค่อยๆบอ กลูกให้เข้าใจว่าเวลาที่เราเ สี ยใจ เราสามารถแสดงออ กมาได้ ซึ่งการร้องไห้ก็ถือเป็นการแสดงออ กในรูปแบบหนึ่ง ถ้าลูกหยุดร้องและสงบแล้ว เราค่อยมาคุยกันว่าเกิดอะไรขึ้น เพื่อให้เ ด็กรู้ว่าคุณพ่อคุณแม่นั้นก็เป็นห่วงและกำลังช่วยให้เขาเข้าใจ และหา วิธีจัดการกับอารมณ์ของตัวเองอยู่
5 พูดเชิงบั งคั บเคี่ ยวเข็ ญ
เช่น ทำไมไม่รับผิดชอบอะไรเลย ต้องพย าย ามให้มากกว่านี้สิ เทอมนี้เกรดต้องดีกว่านี้นะ การใช้คำพูดเชิงบังคับเคี่ ยวเข็ ญส่ งผลคล้ายกับการพูดเปรียบเทียบ นั่นคือ ทำให้เ ด็ กรู้สึกไม่มีคุณค่า ไม่กล้าแสดงออ ก ทำให้เ ด็ กรู้สึกเครียดและกดดันตัวเอง จนทำให้กล ยเป็นคน มองโลกในแง่ร้า ย ไม่ไว้ใจผู้อื่น หรือมุ่งสู่ความสำเร็จเพียงอย่ างเดียว โดยไม่สนใจคนรอบข้างและยังทำให้ ความสัมพันธ์ในครอบครัวไม่ราบรื่น เพราะเ ด็ กอาจแสดง ความก้าวร้าวรุนแรงต่อต้านผู้ปกครอง
6 คำสั่งห้ามต่างๆ เช่น ไม่ หยุด อ ย่ า
การพูดห้ามเ ด็กบ่อย ๆ จะทำให้เ ด็กข าดความมั่นใจ ที่จะทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตัวเองเพราะกลัวที่จะทำผิ ดหรือทำแล้วไม่ถูกใจผู้อื่น ทำให้เ ด็กไม่กล้าคิดและไม่กล้าทดลองทำสิ่งใหม่ๆ ซึ่งอาจ จะทำให้เขาเสี ยโอกาสที่จะเรียนรู้ว่าตัวเองมีความสามารถด้านไหน ชอบหรือไม่ชอบทำอะไร และทำอะไรได้ดีแต่ก็ไม่ใช่ว่าจะพูดคำเหล่านี้ไม่ได้เลย ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ด้วย เพราะถ้าอยู่ใน
สถานการณ์ที่อั นต ร า ย หรือไม่เหมาะสมก็สามารถพูดได้ ที่สำคัญก็คือควรมีการอธิบายให้เ ด็กเข้าใจถึงเหตุผลว่า สิ่งนี้ทำไม่ได้เพราะอะไร หรือถ้าเป็นสถานการณ์ปกติทั่วไปก็สามารถเปลี่ยน คำพูดจากการห้ามเป็นการบอ กสิ่งที่เ ด็กควรทำให้ชัดเจน เช่น เดินจับมือแม่ไปด้วยกันนะคะ หนูจะได้ไม่หลงแทนคำว่าอย่ าวิ่งไปไหนนะ เป็นต้น
7 ตวาดหรือพูดด้วยอารมณ์เมื่อโ ม โ ห หรือข า ดสติ
การพูดโดยใช้อารมณ์เวลาที่โ ม โ ห หรือข ดสติ อาจทำให้เ ด็กจดจำและนำไปลอ กเลียนแบบได้ เพราะเ ด็กจะซึมซับและคิดว่าการพูดไม่ดีเป็นสิ่งที่สามารถทำได้ดังนั้นเวลาที่คุณพ่อคุณแม่ โ ม โ หหรืออารมณ์ไม่ดี ซึ่งเป็นเรื่องธรรมดาที่เกิดขึ้นได้ให้ลองหลับต า แล้วห า ยใจช้า ๆ พย าย ามทำจิตใจให้สงบและตั้งสติก่อน แล้วค่อยพูดกับลูก พย าย า มพูดคุย หรืออธิบายด้วยเหตุผล
8 ใช้คำพูดล้อเลียนหรือ เลียนแบบคำที่เ ด็กพูดไม่ชัด
บางครั้งผู้ใหญ่ก็ไม่ได้คิดว่าคำบางคำเป็นการล้อเลียนเ ด็ก เพราะคิดว่าพูดกันเล่นๆสนุกๆ และมองว่าเด็ กยังเล็กคงไม่เข้าใจอะไรมาก แต่เมื่อเ ด็ กโตขึ้น มีสังคมที่กว้างขึ้น คำพูดเหล่านั้น จะทำให้เ ด็ กรู้สึกอายไม่มั่นใจในตัวเอง เพราะหวาดกลัวที่จะโดนล้อเลียนจากครอบครัวและผู้อื่นทำให้เด็ กไม่ชอบในสิ่งที่ตัวเองเป็น จนอาจกล า ยเป็นปมในใจของเ ด็ กได้ คุณพ่อคุณแม่ จึงควรพย าย ามพูด ให้เ ด็ กเห็นข้อดีของตัวเอง ภูมิใจในสิ่งที่ตัวเองมี หรือเป็นชี้ให้เห็นว่าแต่ละคน มีความแต กต่างกัน และไม่จำเป็นต้องยึดติดกับรูปลักษณ์ภายนอ กเสมอไป
ที่มา s a m i t i v e j h o s p i t a l s . c o m, f a h h s a i
